ASO مخفف عبارت App Store Optimization است که در زبان فارسی آن را بهینه سازی اپ استور، بهینه سازی اپلیکیشن و یا سئو اپلیکیشن مینامند. بیایید فرض کنیم که بعد از ماهها تلاش توانستهاید یک بازی یا اپلیکیشن موبایل بسازید و آن را در گوگل پلی یا اپ استور اپل منتشر کنید. حال وقت آن است که فکری برای افزایش تعداد نصب اپلیکیشن خود کنید. همانطور که احتمالا میدانید جذب کاربر با انجام تبلیغات بسیار پر هزینه است.
حتی ممکن است میزان زیادی برای تبلیغات اپلیکیشن خود هزینه کنید ولی پس از اتمام کمپین تبلیغات اپلیکیشن، جریان جذب کاربر شما قطع شود. به همین دلیل باید به فکر جذب کاربر به صورت ارگانیک باشید. بهینه سازی اپلیکیشن کمهزینهترین راه برای جذب کاربر اپلیکیشن به صورت ارگانیک است. با انجام بهینه سازی اپ استور برای اپلیکیشن خود، میتوانید درآمد حاصل از آن را چند برابر کنید.
چرا باید اپلیکیشن خود را برای اپ استور بهینه کنیم؟
بیش از 5 میلیون اپلیکیشن و بازی موبایل در گوگل پلی و اپ استور اپل وجود دارد. هر ماه بیش از 200,000 بازی و اپلیکیشن جدید به آنها اضافه میشود. این یعنی رقابت شدیدی در بین اپلیکیشنها برای دیده شدن وجود دارد. آیا تا به حال فکر کردهاید اپلیکیشنها چطور رتبهبندی میشوند؟ وقتی یک کلمه مثل Puzzle Game را در گوگل پلی جستجو میکنید چطور است که یک بازی در رتبه اول جستجو نمایش داده میشود و یک بازی در رتبه هفتاد؟! اصلیترین فاکتور برای کسب رتبه بهتر در جستجوهای کاربران، انجام ASO است. به همین دلیل باید اپلیکیشن خود را برای اپ استور بهینه سازی کنید.
قانون طلایی : هر چه اپلیکیشن شما در جستجوهای کاربران رتبه بهتری داشته باشد، تعداد نصب آن نیز بیشتر خواهد بود.
برخی از اصطلاحات رایج سئو اپلیکیشن – بهینه سازی اپلیکیشن در گوگل پلی استور
برای اینکه بتوانیم وارد بحث آموزش بهینه سازی اپلیکیشن شویم لازم است که با برخی اصطلاحات مهم در این زمینه آشنا شوید و درک درستی از آنها داشته باشید.
کلمه کلیدی(Keyword): کلماتی هستند که توسط کاربران در گوگل پلی جستجو میشوند.
ترافیک ارگانیک(Organic Traffic): تعداد دفعاتی که کاربران فقط با جستجو کلمه کلیدی، اپلیکیشن شما را میبینند. ترافیک اپلیکیشن انواع متفاوتی دارد که مهمترین آنها ترافیک ارگانیک است.
نصب ارگانیک(Organic Installs): آن دسته از نصبهایی که کاربر با جستجوی یک کلمه کلیدی اپلیکیشن شما را پیدا و نصب میکند.
رتبه کلمات کلیدی (Keyword Ranking): رتبهای که اپلیکیشن به ازای سرچ هر کلمه کلیدی در گوگل پلی پیدا میکند. اپلیکیشن به ازای هر کلمه کلیدی یک رتبه متفاوت دارد.
صفحه اطلاعات اپلیکیشن(Store Listing): صفحهای در گوگل پلی که اطلاعات اپلیکیشن شما در آن قرار دارد. در واقع صفحه اطلاعات اپلیکیشن در گوگل پلی چیزی همانند صفحه فرود(Landing Page) یک سایت است با این تفاوت که چارچوب ثابت و مشخصتری دارد.
بازدیدکنندگان صفحه اطلاعات اپلیکیشن(Store Listing Visitors): تعداد کل کاربرانی که در یک بازه زمانی مشخص صفحه اطلاعات اپلیکیشن شما را مشاهده کردهاند.
نرخ تبدیل(Conversion Rate): نسبت تعداد کسانی که اپلیکیشن شما را نصب کردهاند به تعداد کل بازدیدکنندگان صفحه اطلاعات اپلیکیشن. نرخ تبدیل اپلیکیشن از فاکتورهای بسیار مهم در موفقیت آن است.
فاکتورهای اولیه در تصمیمگیری کاربر
فرض کنیم یک کاربر به دنبال یک برنامه Wallpaper برای گوشی خود است. او برای اینکار کلمه Wallpaper یا کلماتی مشابه آن را در گوگل پلی جستجو میکند و نهایتا با یک لیست مشابه شکل زیر مواجه میشود. حال در این مرحله کاربر باید انتخاب اول خود را انجام دهد. او با توجه به اطلاعاتی که روی شکل مشخص شده است تصمیم میگیرد که به اپلیکیشن شما توجه کند یا خیر. این فاکتورها که ما آن را فاکتورهای اولیه نامگذاری میکنیم عبارتند از:
آیکون
عنوان اپلیکیشن
امتیاز کاربران
میزان نصب
نام شرکت توسعهدهنده
حجم اپلیکیشن (در برخی از گوشی ها نشان داده نمیشود.)
دستهبندی اپلیکیشن
با توجه به فاکتورهای اولیه کاربر تصمیم میگیرد روی یکی از اپلیکیشنهای فوق کلیک کند. بیایید فرض کنیم کاربر روی اپلیکیشن اول لیست فوق کلیک میکند (در اکثر موارد این اتفاق رخ میدهد! اصلا رقابت بین اپلیکیشنها به خاطر این است که کاربران معمولا به اپلیکیشنهای پایینی این لیست توجهی نمیکنند!). پس از کلیک روی اولین اپلیکیشن شکل فوق، کاربر با صفحه ای (Store Listing) مواجه میشود که در بخش بعدی مشاهده میکنید.
فاکتورهای ثانویه در تصمیمگیری کاربر
کاربر در صفحه Store Listing اطلاعات بیشتری از اپلیکیشن به دست میآورد. اطلاعات جدیدی که کاربر از صفحه اطلاعات اپلیکیشن شما به دست می آورد را اطلاعات ثانویه مینامیم. در بالای این صفحه کاربر با گزینه Install روبهرو میشود. اگر به اندازه کافی ترغیب شده باشد که اپلیکیشن شما را نصب کند روی این دکمه کلیک خواهد کرد. ولی اگر هنوز مطمئن نباشد اطلاعات ثانویه اپلیکیشن شما را بررسی میکند.
اطلاعات ثانویه که روی شکل نیز مشخص شدهاند عبارتند از:
اطلاعاتی مثل داشتن تبلیغات و یا خرید درون برنامهای
توضیحات کوتاه در مورد اپلیکیشن (Short Description)
توضیحات کامل اپلیکیشن(Full Description)
امتیاز کاربران به اپ(Rating) + تعداد کل امتیازات داده شده به اپ
نظر کاربران درباره اپلیکیشن(Review)
اپهای مشابه(Similar Apps)
طیف سنی مناسب برای اپ
از بین اطلاعات اولیه و ثانویه برخی در افزایش نصب اپلیکیشن شما بسیار مهم و برخی کماهمیتتر هستند. به عنوان مثال طیف سنی مخاطب اپ در اکثر موارد اهمیت چندانی ندارد(به جز مواردی که اپ مخصوص کودک باشد). ولی توضیحات کوتاه اپلیکیشن تاثیر زیادی در سئو اپلیکیشن شما دارد. در ادامه به فاکتورهای مهم در سئو اپلیکیشن و نحوه بهینهسازی آنها اشاره خواهیم کرد.
فاکتورهای تاثیرگذار در سئو اپلیکیشن (ASO Factors)
در این بخش فاکتورهای تاثیرگذار در بهینه سازی اپلیکیشن در گوگل پلی را با هم بررسی میکنیم. بهینه سازی اپ استور اپل کمی با این متفاوت است که در مقالات بعدی به آن خواهیم پرداخت. میدانیم بسیاری از کاربران، اپلیکیشن مورد نظر خود را با جستجو کردن یک عبارت مرتبط به آن در گوگل پلی پیدا میکنند. اصطلاحا اپها بیشتر از طریق جستجو کاربران، دیده و نصب میشوند.
برخی از فاکتورهای بهینه سازی اپلیکیشن که در ادامه با هم بررسی میکنیم، رتبه کلمات کلیدی را بهبود میدهند. برخی دیگر از این فاکتورها روی بهبود نرخ تبدیل تاثیر بیشتری دارند. در مجموع بهینه کردن همه این فاکتورها در کنار هم باعث بهبود وضعیت اپلیکیشن یا بازی شما میشود.
فاکتورهای On-Metadata در بهینه سازی اپ استور
فاکتورهایی هستند که شما مستقیما میتوانید روی آنها تاثیر بگذارید و آنها را در صورت نیاز تغییر دهید. این فاکتورها عبارتند از:
نام یا عنوان اپلیکیشن (Title)
عنوان اپلیکیشن یکی از تاثیرگذارترین فاکتورهای ASO است. زیرا هم در رتبه کلمات کلیدی گوگل پلی و هم افزایش نرخ تبدیل بسیار تاثیرگذار است.
4 نکته مهم برای انتخاب نام اپلیکیشن:
مرتبط و مختص شما باشد: نام اپلیکیشن یا بازی شما باید کاملا مرتبط با آن بوده و بهخوبی آن را توصیف کند. همچنین عنوان شما نباید کاملا مشابه یکی از رقبایتان باشد. این موضوع کاربران را به اشتباه خواهد انداخت و حتی در برخی موارد ممکن است از طرف گوگل پلی اخطار دریافت کنید.
طول عنوان اپلیکیشن: در گوگل پلی شما حداکثر مجاز به استفاده از 50 کاراکتر برای عنوان اپلیکیشن خود هستید.
کلمات کلیدی: حتما در کنار نام اصلی اپلیکیشن از کلمات کلیدی مناسب و مرتبط با اپلیکیشن خودتان استفاده کنید.
نام برند : اگر میخواهید نام برند شما در گوگل پلی شناخته شود باید از نام برند خود در عنوان اپلیکیشن استفاده کنید.
در تصویر زیر 3 اپلیکیشن را مشاهده میکنید که پس از نام اپلیکیشن، کلمات کلیدی مرتبط با اپ را نیز اضافه کردهاند.
آیکون اپلیکیشن (Icon)
آیکون اپلیکیشن جزء اطلاعات اولیه است (اطلاعاتی که کاربر در مرحله اول از اپلیکیشن شما میبیند). به همین دلیل تاثیر بالایی در افزایش نصب اپلیکیشن یا بازی شما دارد. اصول خاصی برای طراحی یک آیکون مناسب برای یک اپ یا بازی موبایل وجود دارد. آیکون در رتبه کلمات کلیدی بیتاثیر ولی در بالا بردن نرخ تبدیل تاثیر گذار است. شما میتوانید با استفاده از ابزار A/B Test در پنل دولوپری گوگل پلی خود، متوجه شوید که کاربران بین 2 آیکون کدام یک را بیشتر دوست دارند.
توضیحات کوتاه در مورد اپلیکیشن (Short Description)
این بخش تاثیر زیادی در بهینه سازی اپلیکیشن شما دارد زیرا علاوه بر اینکه جزء اطلاعات اولیهای است که کاربر در مورد اپ شما میبیند، ارزش و وزن بالایی هم در زمینه رتبه کلمات کلیدی دارد. در هنگام انتشار اپ در گوگل پلی شما باید برای اپلیکیشن خود توضیحات کوتاهی آماده کنید که میتواند حداکثر 80 کاراکتر باشد. یادتان باشد حتما در این توضیحات از کلمات کلیدی اصلی خود استفاده کنید. اگر توضیحات کوتاه اپلیکیشن برای کاربر جذاب باشد به احتمال زیاد توضیحات کامل در مورد اپلیکیشن را نیز بررسی میکند.
توضیحات کامل در مورد اپلیکیشن (Full Description)
این بخشی است که شما باید توضیحات کامل در مورد اپلیکیشن خود را به کاربران ارائه دهید. شما میتوانید حداکثر 4000 کاراکتر در این بخش استفاده کنید.
در این قسمت حتما به ویژگیهای اصلی اپ خود اشاره کنید.
میتوانید از ایموجی برای جذب نگاه کاربران در جای مناسب استفاده کنید یا میتوانید با استفاده از دستورات کد HTML قسمتهای اصلی متن خود را Bold کنید.
در انتهای توضیحات، آدرس صفحات مجازیای که برای اپلیکیشن خود ساختهاید را درج کنید.
استفاده از کلمات کلیدی را در این بخش فراموش نکنید مخصوصا در پاراگراف اول و آخر توضیحات از آنها استفاده کنید ولی زیادهروی نکنید که حالت اسپم پیدا کند. با توجه به طول توضیحات اپلیکیشن شما، معمولا بین 4 تا 7 بار تکرار کلمات کلیدی کفایت میکند.
اسکرین شات (Screen Shot)
در گوگل پلی برای هر اپ میتوانید بین 2 تا 8 اسکرین شات آپلود کنید. همیشه به خاطر داشته باشید که هدف اسکرین شات این است که کاربر قبل از نصب اپلیکیشن بتواند فضای درون اپلیکیشن یا بازی شما را ببیند. پس نمیتوانید هر طرح گرافیکیای را به عنوان اسکرین شات آپلود کنید.
طراحی اسکرین شات کاملا بستگی به نوع اپلیکیشن یا گیم شما دارد و نمیتوان نسخه یکسانی برای همه پیچید! ولی معمولا بهترین حالت این است که تصاویر گرفته شده از محیط اپ خودتان را به عنوان اصل قرار دهید و با تغییرات گرافیکی آن را جذاب کنید. اگر در اسکرین شات خود از متن استفاده میکنید، حتما باید این متنها کوتاه و فونت آنها به اندازه کافی بزرگ باشد. برای رسیدن به بهترین اسکرین شات حتما از ابزار A/B Test استفاده کنید. در زیر چند نمونه از اسکرین شاتهای جذاب و اصولی را مشاهده میکنید.
خطاهای فنی اپلیکیشن(Crash & ANR)
هیچکس یک اپلیکیشن یا بازی پر از باگ را تحمل نمیکند. اگر کاربران در اپلیکیشن شما با خطای فنی مواجه شوند دو مشکل به وجود میآید. اول اینکه آمار Crashها و App Not Respondهای اپلیکیشن شما بالا میرود و دوم اینکه نرخ Uninstall های شما بالا میرود. هر دو این موارد به گوگل پلی میگوید که اپ شما کیفیت لازم را ندارد و در سئوی اپلیکیشن شما تاثیر منفی دارد. پس یادتان باشد که همیشه از طریق پنل دولوپری گوگل پلی Crash های به وجود آمده را بررسی کنید و در آپدیتهای بعدی این مشکلات را حل کنید.
دسته بندی اپلیکیشن(App Category)
دستهبندی اپ شما به خودی خود تاثیری در بهینه سازی اپلیکیشن شما ندارد ولی به طور غیرمستقیم تاثیرگذار است. فرض کنید که شما یک بازی دارید. در زمان انتشار، گوگل پلی از شما میخواهد دستهبندی بازی خود را مشخص کنید. سوال این است که کدام دسته بهتر است؟ Arcade یا Casual یا دستهای دیگر؟
جواب: باید دستهای را انتخاب کنید که مرتبط به اپلیکیشن شما باشد و در عین حال رقبای کمتری در آن دسته داشته باشید. برای این موضوع بهتر است کلمات کلیدی مرتبط با اپ یا بازی خود را در گوگل پلی جستجو کنید و رقبا را بررسی کنید. هر چه تعداد رقبا کمتر، بهتر.
نام توسعه دهنده (Developer Name)
جالب است بدانید که نام توسعه دهنده یک فاکتور مهم در بهینه سازی اپ استور است! این موضوعی است که خیلی از دولوپرها و حتی برخی از متخصصین ASO نیز نمیدانند!
حتما از کلمات کلیدی در نام توسعه دهنده خود استفاده کنید. برای نمونه به چند مورد زیر توجه کنید. آنها میتوانستند فقط اسم برند خود را به عنوان نام توسعهدهندگی خود انتخاب کنند ولی همه آنها از کلمات کلیدی مرتبط نیز استفاده کردهاند.
ویدئوی معرفی اپلیکیشن (Promo Video)
شما میتوانید برای معرفی بازی یا اپ خود یک ویدئو در یوتیوب آپلود کنید و هنگام ثبت نام، لینک آن را در گوگل پلی قرار دهید. به این صورت کاربران این امکان را دارند که قبل از نصب اپلیکیشن یا بازی شما فضای داخل آن را مشاهده کنند. مثلا در تصویر بالا کاربر قبل از اینکه بازی فوتبال را نصب کند میتواند ویدئوی بازی را ببیند. باید بدانید که کاربران زیادی این ویدئوها را تماشا میکنند. هر چند به دلیل فیلتر بودن یوتیوب در ایران معمولا کاربران ایرانی عادت به تماشای این ویدئوها ندارند. اگر بتوانید ویژگیهای جذاب محصول خود را در این ویدئو به کاربران نشان دهید شانس زیادی برای افزایش نصب اپلیکیشن خود دارید.
نام بسته اپلیکیشن (PackageName)
نام بسته اپلیکیشن یا همان پکیج نیم گوگل پلی یکی دیگر از عوامل تاثیرگذار در سئو اپلیکیشن است. شما باید در هنگام آماده کردن فایل نصب بازی یا اپلیکیشن خود و در داخل محیط برنامه نویسی خود، پکیج نیم را انتخاب کنید. در شکل زیر دو اپلیکیشن را میبینید که در پکیج نیم خود از کلمات کلیدی مرتبط به خود استفاده کردهاند.
بنر گرافیکی اپلیکیشن (Feature Graphic)
هنگام انتشار اپلیکیشن در گوگل پلی باید یک تصویر آپلود کنید که به آن گرافیک فیچر میگویند. گرافیک فیچر به نوعی بنر تبلیغاتی اپلیکیشن شما است. اگر ویدئویی برای بازی یا اپ خود آپلود کرده باشید گوگل پلی از گرافیک فیچر به عنوان بنر روی آن ویدئو آستفاده میکند. در طراحی گرافیک فیچر میتوانید از ابتکار گرافیکی بیشتری نسبت به اسکرین شاتها استفاده کنید. گرافیک فیچر در رتبه کلمات کلیدی بی تاثیر اما در نرخ تبدیل تاثیر گذار است.
آپدیت های اپلیکیشن (App Updates)
سعی کنید هر ماه حداقل یک آپدیت برای اپ یا گیم خود منتشر کنید. گوگل پلی به اپهایی که به طور منظم آپدیت انجام میدهند بهای بیشتری میدهد.
فاکتورهای Off-Metadata در بهینه سازی اپ استور:
فاکتورهایی هستند که شما نمیتوانید به طور مستقیم روی آنها تاثیر بگذارید. ولی میتوانید آنها را اندازه گیری کنید و در بلند مدت برای بهبود آنها اقدامات لازم را انجام دهید. این فاکتورها عبارتند از:
نظرات و امتیاز کاربران (Review & Rating)
در سالهای اخیر گوگل پلی اهمیت بیشتری به نظرات کاربران داده است. امتیاز کاربران به یکی از فاکتورهای مهم برای رتبه اپلیکیشن تبدیل شده است. گوگل پلی در سال 2020 روش سنجش امتیاز یک اپلیکیشن را تغییر داده است. طی این تغییرات همیشه آخرین نظرات، اهمیت و وزن بیشتری در امتیاز کلی اپ دارند. به همین دلیل ممکن است بعد از یک آپدیت به سرعت امتیاز کلی شما کاهش یا افزایش پیدا کند.
پس حتما قبل از آپدیت کردن اپلیکیشن آن را به خوبی تست کنید. نظرات کاربران و بخش Crashها در پنل گوگل دولوپری خود را بررسی کنید تا سریعا خطاهای اپلیکیشن خود را برطرف کنید. در داخل اپلیکیشن خود از کاربر بخواهید که در صورت رضایت داشتن از اپلیکیشن به شما امتیاز 5ستاره بدهد. پیشنهاد میکنیم برای این کار از API جدید گوگل پلی به نام In-App Review استفاده کنید.
تذکر: به دلیل تحریمهای گوگل پلی دولوپر برای ایرانیان، برخی از لینک های سایت IranASO (مثل لینک فوق) نیاز به تغییر پروکسی دارند.
تعداد کل نصبها(Install volume)
میزان کل نصبهای یک اپلیکیشن، اعتبار آن اپلیکیشن است! خود شما بین دو اپلیکیشن مشابه که اولی 10 میلیون نصب و دیگری 5 هزار نصب داشته باشد (با فرض اینکه امتیاز اپها یکسان باشد) کدام را انتخاب میکنید؟ قطعا اعتماد کردن به اولی راحت تر است. به همین دلیل هر چه بیشتر پیش میروید نرخ تبدیل (Conversion Rate) اپ شما به خودی خود افزایش مییابد.
خواهید دید که در روزهای اول انتشار از هر 100 نفری که اپ شما را مشاهده میکنند تعداد کمی مثلا 3 نفر آن را نصب میکنند. (Conversion Rate = 3%) ولی وقتی دانلودهای شما بیشتر شود خواهید دید که این عدد رشد میکند و مثلا از هر 100 نفری که اپ شما را مشاهده میکنند 25 نفر آن را نصب میکنند. (Conversion Rate = 25%).
میزان تعامل کاربران اپلیکیشن(User engagement)
یکی از فاکتورهای اصلی که باعث میشود گوگل پلی به اپ شما اعتبار دهد میزان تعاملی است که کاربران با اپ شما دارند. مثلا اینکه روزانه چقدر از اپ شما استفاده میکنند. یا اینکه چند مرحله از بازی شما را به اتمام میرسانند. اگر کاربران هر روز بازی شما را انجام دهند به سرعت اعتبار بالاتری به دست میآورید و رتبه کلمات کلیدی شما بهبود مییابد. حتی ممکن است به عنوان اپهای برگزیده گوگل پلی انتخاب شوید و وارد بخش Top Chart گوگل پلی شوید. ورود به این بخش به شکل انفجاری باعث افزایش تعداد نصب اپلیکیشن شما میشود!
جمعبندی و نتیجه گیری
این مقاله درباره ی اصول بهینه سازی اپلیکیشن در گوگل پلی استور بود. در این مقاله ابتدا به تعریف مفهوم بهینه سازی اپ استور(ASO) پرداختیم. با هم دیدیم که برای افزایش تعداد نصب اپلیکیشن یا باید هزینه ای سنگین برای تبلیغات بپردازیم یا از بهینه سازی اپ استور استفاده کنیم . سپس برخی اصطلاحات رایج در بهینه سازی اپلیکیشن را تعریف کردیم. اصطلاحاتی مثل رتبه کلمات کلیدی، نرخ تبدیل و غیره.
در ادامه خود را جای کاربر گذاشتیم و فاکتورهایی که کاربر از موقع جستجو کلمات کلیدی تا موقع نصب اپلیکیشن میبیند را با هم مرور کردیم. این فاکتورها در واقع جزء فاکتورهای تاثیر گذار در بهینه سازی اپ استور هستند. در نهایت تمام فاکتورهای تاثیرگذار در ASO را به دوبخش کلی On-Metadataو Off-Metadata تقسیم کردیم که لیست آنها به صورت زیر بود:
فاکتورهای On-Metadata در بهینه سازی اپ استور:
نام یا عنوان اپلیکیشن (App Title)
آیکون اپلیکیشن (App Icon)
توضیحات کوتاه در مورد اپلیکیشن (Short Description)
توضیحات کامل در مورد اپلیکیشن (Full Description)
اسکرین شاتها (Screen Shot)
خطاهای فنی اپلیکیشن(Crash & ANR)
دسته بندی اپلیکیشن(App Category)
نام توسعه دهنده (Developer Name)
ویدئوی معرفی اپلیکیشن (Promo Video)
نام بسته اپلیکیشن (Package Name)
بنر گرافیکی اپلیکیشن (Feature Graphic)
آپدیت های اپلیکیشن (App Updates)
فاکتورهای Off-Metadata در بهینه سازی اپ استور:
نظرات و امتیاز کاربران (Review & Rating)
تعداد کل نصب ها (Install volume)
میزان تعامل کاربران اپلیکیشن(User engagement)